Leke Tedavileri
LEKE (HİPERPİGMENTASYON)
Leke, hem kadın hem erkeklerde en yaygın görülen cilt rahatsızlıklardan biridir. Lekelerin bir çoğu özellikle yanak, alın, dudak üstü ve çenede yerleşir ve yüze mat ve pürüzsüz olmayan bir görüntü verir.Bazen vücut bölgelerinde sırtta ve göğüste ve ya el üstünde de yerleşebilir.
Leke konusunda her şeyden önce dikkatli bir fizik muayene ve iyi bir anemnez( öz geçmiş) alınır.Lekelerin doğuştan veya çocukluk döneminde ya da hamilelik sırasında mı oluştuğu, kişinin geçirdiği bir takım sistemik rahatsızlıkları, kullandığı ilaçlar, sigara kullanımı, birlikte artış gösterip göstermedikleri,güneşe maruz kalan dönemlerde lekelerde artış olup olmadığı iyice araştırılmalıdır.
Lekeler bazen iyi huylu iken bazen kötü huylu ve malign nitelik (prekanseröz) taşıyabilir. Leke vakalarında bunun profesyonel ayrımını yapmak gerekir.İyi huylu lekeler kişiye estetik açıdan rahatsızlık vermediği takdirde onların alınması gerekmezken, bazı kötü huylu leke ve benlerde ben ve lekeleri kontrol altına almak, ben haritalarını çıkartmak ve 6 aylık periyotlar şeklinde onları takip etmek ve gerektiğinde benleri cerrahi olarak çıkartmak gerekecektir.
Lekenin nedenleri
1.Güneş
2.hormonal değişiklikler
3.Bazı sistemik hastalıklar
4.Genetik
5.Enfeksiyonel hastalıklar(mantar…)
6.İlaç,yanlış kozmetikler..yanlış uygulamalar..
LEKE ÇEŞİTLERİ
Melasma(Cloasma):
Doğum kontrol hapları içerdikleri hormonlar nedeniyle ve hamilelik sırasındaki hormonal değişimler, melanin pigmentin aşırı üretimini neden olabilir,bu artış ile birlikte en çok güneş gören yanak,alın, dudak üstü ve çene gibi bölgelerde boyutları büyük, lekeler oluşabilir,bazen genetik özellik taşıyan bu durumlar tekrarlayan hamileliklerle birlikte artış gösterebilir
YAYGIN HİPERPİGMENTASYON:
Böbrek üstü bezi yetmezliği ile oluşan addison hastalığı,hipertiroidizim ve hemokromatoz hastalığında görülür.
CAFE AU LAİT:
Sütlü kahve renkli olan bu lekeler doğuştan ve ya erken çocukluk dönemlerinde gelişir,boyutları 2 cmden 30 cm kadar olabilen bu lekeler bazen tek başlarında olabilirler ve ya norofibromatozis hastalıkların belirtisi olabilir.Bu yüzden bu lekeler kontrol altında tutulmalılar.
FOTO ALLERJİK REAKSİYONLER:
Ağızdan alınan bazı ilaçlar ve ya topikal (bölgesel) sürülen bazı kimyasal ilaçlar ve ya bitki yaprakları güneş ile birlikte hiperpigmentasyona yol açabilirler.Bazen hafif kızarıklık e ya alerjik reaksiyon seviyesinde iken bazen daha ağır reaksiyonlar,bölgesel su toplamaları,ve bölgesel lekelerin oluşumuna neden olabilirler.
KRONİK GÜNEŞ VE YA SOLARYUM BANYOLARI:
Güneş ve solaryuma maruz kalmanın sonucunda cilt kendini korumak amacı ile daha kalınlaşır ve melanin pigment üretimi artar,dolayısıyla leke oluşumunda artış görülür.
ÇİL(EFELİD):
En çok yanak,alın ve çene kısmında görülen bu lekeler açık ve ya daha koyu kahve rengi lekeler şeklinde olabilirler. Genelde güneşli mevsimlerde artarken güneş olmayan mevsimlerde azalma gösterirler.
LENTİGO:
Erken yaşlarda solar lentigo denilirken ileri yaşlarda oluşanlara senil lentigo denilir,boyutları 2-20 cm olabilirken, renkleri açık kahve renginden siyaha kadar değişen renklerde olabilirler,lentigolar bazen sistemik bir takım hastalıklarla birlikte olabilirler ve ya hastalıkların habercisi olabilirler,örneğin Peutz-jeghers sendromunda lekeler ile birlikte bağırsakta polip ve iç organlarda kanserler görülebilir.
LEKELERDE TEDAVİ
Lekelerin oluşum ve ilerlemesinde güneş çok önemli bir faktör olduğundan her şeyden önce güneşin UV ışınlarından çok iyi korunmak gerekmektedir. UV ışınlarının bir tek güneşli mevsimlerde değil,bulutlu ve karlı havalarda da var olduğunu ve lekelerin ilerlememesi ve yeni lekelerin oluşmaması için her dönemde güneşten iyi korunmak gerektiğidir. Risk faktörü olmayanlarda kış aylarında 15-20 faktör güneş koruyucular kullanmaları yeterli iken yaz aylarında daha yüksek faktör 50+ içeren güneş koruyucu kullanmak gerekir.Güneş koruyucular etkilerini 4-5 saate bir kaybettiklerinde ve su ile temasta etkilerini yitirdiklerinden sık tekrarlamak önemlidir.Kozmetik sektörü ise bu konuda çok hızlı bir gelişme göstererek çok değişik alternatifler üretmiştir,yüksek koruma faktör içeren fondoten ve pudralar,güneş koruyucu rujlar bu konudaki seçeneklerden birkaç tanesidir.
Kimyasal Peeling ve Lazer
Bölgeye sürülen ilaçlar bazen bölgenin rengini açabilir veya soyucu nitelik taşıyabilir,bilinen en önemli renk açıcılar ( bleaching agents) hidrokinon,kojik asit, azelaik asit,askorbik asit olup,bazen tek tek bazen kombine şeklinde uygulanabilir.Soyucu (peeling) nitelikteki ilaçlar ise glikolik asit, glikonolacton, lactobionik asit, B-LIFTx , Jessner solüsyonu,salisilik asit, retinoik asitler, TCA, Fenol dür. Bu ajanlar yüzeyel, orta veya derin tabaka olarak cilde müdahale edebilmemizi sağlar. Yüzeysel işlemlerden güneş hasarı sonucu oluşmuş ince çizgilerin, lekelerin, sivilce izlerinin hafifletilmesinde yararlanılır ;böylece cilt daha yumuşak ve parlak, pürüzsüz görünüm alır.
Orta,derin tabaka peeling işlemleri TCA, Fenol ile gerçekleştirilir. Burada amaç derideki hasarlı tabakayı ortadan kaldırmak, canlı tabakayı ortaya çıkarmak, yaşlanma belirtilerini tedavi etmek, derin kırışıklıkları ve akne izlerini ortadan kaldırmaktır.
Kliniğimizde orta-derin peelingler ve Lazer tedavileri kombine olarak uygulanmaktadır. Peeling işlemleri 1-2 seansta sonuç vermekte ve tekrarlamak gerekmemektedir. Peeling işlemi sonrası kullandığımız Q switch Nd-Yag lazerler orta ve derin tabakadaki hasarı (leke ve/veya kırışıklıkları) çok hızlı bir şekilde ortadan kaldırır.